BÀI TUYÊN TRUYỀN VỀ SỐT XUẤT HUYẾT Ở TRẺ EM
NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG VÀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG DỊCH SỐT XUẤT HUYẾT
Ở TRẺ EM
1. Nguyên nhân trẻ mắc sốt xuất huyết.
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus dengue gây ra và có thể gây thành dịch. bệnh lây lan do muỗi vằn đốt người bệnh nhiễm virus sau đó truyền bệnh cho người lành qua vết đốt. bệnh xảy ra quanh năm nhưng thường bùng phát thành dịch lớn vào mùa mưa, nhất là vào các tháng 7, 8, 9, 10. Trẻ em dễ mắc bệnh hơn người lớn, là do trẻ ham chơi, hiếu động thích chơi ở những chỗ tối nên dễ bị muỗi tấn công. nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, do trẻ hoạt động thường xuyên nên thân nhiệt, nhịp thở của trẻ thường cao hơn người lớn, trẻ ra nhiều mồ hôi hơn, khiến muỗi dễ phát hiện và đốt. ngoài ra, khi bị muỗi đốt, sức đề kháng của trẻ cũng yếu hơn người lớn nên trẻ dễ bị mắc bệnh hơn.
2. Cách nhận biết các giai đoạn của sốt xuất huyết ( triệu chứng)
Bệnh sốt xuất huyết có biểu hiện lâm sàng đa dạng, diễn biến nhanh chóng từ nhẹ đến nặng. nếu không được phát hiện sớm và xử trí kịp thời dễ dẫn đến tử vong.
bệnh thường khởi phát đột ngột và diễn biến qua ba giai đoạn: giai đoạn sốt, giai đoạn nguy hiểm và giai đoạn hồi phục.
- Giai đoạn 1: sốt cao đột ngột, liên tục. nhức đầu, chán ăn, buồn nôn. da xung huyết. đau cơ, đau khớp, nhức hai hố mắt. thường có chấm xuất huyết ở dưới da, chảy máu chân răng hoặc chảy máu cam.
- Giai đoạn 2: là giai đoạn nguy hiểm, giai đoạn này vào ngày thứ 3-7 của bệnh, bệnh nhi có thể còn sốt hoặc đã giảm sốt. bệnh nhi có các biểu hiện sau cần được nhập viện điều trị, gồm: vật vã, bứt rứt hoặc li bì; tay chân lạnh, da lạnh ẩm (khi không sốt); nôn nhiều; đau bụng; tiểu ít; chảy máu mũi, chảy máu răng/nướu; tiểu ra máu; đi tiêu máu; trẻ lớn kinh nguyệt kéo dài hoặc xuất hiện kinh sớm hơn kỳ hạn; …
- Giai đoạn 3: là giai đoạn hồi phục. bệnh nhi hết sốt trên 48 giờ, tình trạng sức khỏe cơ thể tốt lên, thèm ăn và tiểu nhiều.
3. Lưu ý khi điều trị sốt xuất huyết cho trẻ em tại nhà
trẻ bị sốt xuất huyết (minh họa)
do bệnh sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, mà chỉ là điều trị triệu chứng. khi khám phát hiện trẻ mắc sốt xuất huyết, bác sĩ sẽ chỉ định cho điều trị ngoại trú hay tại nhà. ngoài việc tuân thủ chỉ định của bác sĩ, cha mẹ cần biết cách chăm sóc trẻ và lưu ý những điểm sau:
- Nếu bệnh nhi sốt cao trên 39oc, cần được uống thuốc hạ sốt paracetamol theo hướng dẫn sử dụng, nới lỏng quần áo, lau mát. chú ý không được dùng aspirin hay ibuprofen, vì có thể dẫn đến xuất huyết, toan máu;
- Khuyến khích bé uống nhiều nước (nước sôi để nguội), oresol (nước điện giải), nước trái cây (nước dừa, cam, chanh,...) hoặc cháo loãng pha với muối, để bổ sung chất điện giải cho bé;
- Chế độ ăn uống trong ngày nên chia làm nhiều bữa nhỏ, thức ăn loãng, dễ tiêu, cân bằng dinh dưỡng. không nên dùng thực phẩm và nước uống có màu sẫm (tránh trường hợp bị nhầm lẫn với xuất huyết tiêu hóa);
- Nên để trẻ nghỉ ngơi tại nhà, hạn chế vận động thời gian trẻ bị sốt xuất huyết;
4. Chế độ dinh dưỡng cho bé mắc sốt xuất huyết
Trẻ mắc bệnh sốt xuất huyết nên sẽ bị sốt, đau nhức mình mẩy, khó chịu... nên cần lưu ý đến chế độ dinh dưỡng. cần cho trẻ ăn những thức ăn lỏng, chia nhỏ thành nhiều bữa ăn. chế độ ăn giàu dinh dưỡng, dễ tiêu hóa như: cháo, súp, sữa...
Nếu là trẻ còn bú mẹ cần tăng cường bú mẹ, đối với trẻ lớn hơn cần cho trẻ uống nhiều nước hơn bình thường: nước điện giải oresol, nước lọc, nước trái cây, nước cam, nước chanh… nhằm cung cấp thêm vitamin các nhóm a, b, c để tăng cường hoạt động chuyển hóa cho cơ thể và tăng cường miễn dịch, sức đề kháng cho cơ thể chống lại bệnh tật.
5. Những điều cần tránh khi chăm sóc trẻ sốt xuất huyết
Cha mẹ tuyệt đối không tự ý cho trẻ uống thuốc. không tự ý dùng hạ sốt bằng aspirin, ibuprofen (vì dễ gây xuất huyết nặng).
không cạo gió, vì làn da của trẻ mỏng manh sẽ làm trẻ đau và có thể gây chảy máu, nhiễm trùng cho trẻ. sốt xuất huyết có khả nặng làm chảy máu tiêu hóa, chảy máu chân răng, do đó không cho trẻ uống những loại nước có màu đen hoặc đỏ như: coca, pepsi, xá xị… vì có thể gây nhầm lẫn và khó nhận biết được tình trạng chảy máu tiêu hóa ở trẻ. khi có dấu hiệu bất thường, cần đưa bé tới cơ sở y tế để được khám và điều trị, không được đưa trẻ tới các phòng khám tư hoặc cơ sở y tế không đủ điều kiện để truyền dịch hoặc điều trị cho trẻ.
6. Khi nào nên cho trẻ nhập viện
Khi chăm sóc trẻ sốt xuất huyết nếu thấy dấu hiệu bất thường cần đưa trẻ nhập viện. các dấu hiệu như sau: tay chân lạnh, nằm một chỗ không chơi, bỏ bú, bỏ ăn uống; bé đau bụng, nôn nhiều, nôn khan; bé quấy khóc, bứt rứt, trăn trở khó chịu hoặc li bì hoặc chảy máu cam, máu răng hoặc nôn ra máu, tiêu phân đen.
7. Các phòng ngừa sốt xuất huyết cho trẻ nhỏ
– Dùng thuốc xịt muỗi, nhang diệt muỗi, vợt muỗi bằng điện…
– Thoa kem chống muỗi đốt, mặc quần áo dài tay đối với trẻ em, ngủ mùng kể cả ban ngày…
– Sắp xếp quần áo, đồ vật trong nhà gọn gàng, ngăn nắp.
– Thường xuyên cọ, súc rửa lu, khạp, chum vại, phi… , dùng bàn chà chà sát để loại bỏ trứng muỗi bám vào thành dụng cụ. đậy nắp không cho muỗi vào đẻ trứng.
– Đối với những dụng cụ chứa nước lớn không thể xúc rửa hoặc đậy nắp được ta có thể thả cá diệt lăng quăng, bọ gậy
– Đối với các dụng cụ khác: bát kê chân chạn, lọ hoa, chậu cây cảnh… thay nước ít nhất một lần trong một tuần, cho muối ăn hoặc dầu lin vào bát kê chân chạn, cọ rửa thành của vật dụng để loại bỏ trứng.
– Loại trử ổ bọ gậy bằng cách phá hủy hoặc loại bỏ những ổ nước tự nhiên hay nhân tạo trong và xung quanh nơi ở :
+ Thu dọn rác ( chai, lọ, bát , lu vỡ, vở hộp nhựa, lớp xe hỏng, vỏ gáo dừa…)
+ Lấp các hốc cây bằng xi măng, cát, sửa chữa các máng nước bị hỏng, khơi thông cống rãnh bị tắc nghẽn.dọn dẹp vệ sinh xung quanh nhà sạch sẽ.
Trên đây là một số kiến thức về nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng chống bệnh sốt xuất huyết. hy vọng qua bài tuyên truyền này các phụ huynh có thêm những hiểu biết và có cách phòng tránh cũng như cách chăm sóc, chữa trị bệnh sốt xuất huyết cho trẻ./.
BAN GIÁM HIỆU TRƯỜNG MẦM NON HOA MAI